Küresel İnovasyon Endeksinde Türkiye’nin Yükselişi
Küresel İnovasyon Endeksi (GII) 2025 raporu, ülkelerin yenilikçilik performansını değerlendiren en önemli kaynaklardan biri olarak öne çıkıyor. Türkiye, son yıllarda teknoloji, savunma sanayii ve dijital dönüşüm alanlarında kaydettiği ilerlemeyle dikkat çekiyor. Peki, 2025 Küresel İnovasyon Endeksi’nde Türkiye kaçıncı sırada? Hangi alanlarda güçlü, hangi konularda iyileştirme yapması gerekiyor?
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü’nün yayımladığı son rapora göre ülkemiz dünyada; yerli patent başvurularında 12’nci, marka başvurularında 6’ncı, tasarım başvurularında ise 2’nci sırada yer alıyor.
Bu tablo göstermektedir ki ülkemizde fikri mülkiyet ekosistemi #milliteknolojihamlesi vizyonuyla her geçen gün gelişiyor.
Küresel İnovasyon Endeksinde Türkiye’nin Sıralaması
2025 raporuna göre, Türkiye’nin Küresel İnovasyon Endeksi sıralamasında son yıllarda yükseliş trendi devam ediyor. 2024’te 39. sırada yer alan Türkiye, 2025’te 35-40 aralığında olması bekleniyor. Bu ilerlemede;
- Ar-Ge yatırımlarının artması,
- Teknoloji odaklı girişimlerin desteklenmesi,
- Savunma ve yazılım sektöründeki ihracat başarıları etkili oldu.
Ancak, ABD ve Çin gibi lider ülkelerle kıyaslandığında, Türkiye’nin insan kaynağı, üniversite-sanayi iş birliği ve patent sayısı gibi alanlarda daha fazla çalışma yapması gerekiyor.
Türkiye’nin İnovasyondaki Güçlü ve Zayıf Yönleri
Güçlü Yönler
1.Teknoloji ve Savunma Sanayii
Türkiye, son yıllarda Baykar, ASELSAN, HAVELSAN gibi şirketlerle dünya çapında inovasyon liderliği yapıyor.
İHA/SİHA’lar ve milli savaş uçağı projesi (KAAN) gibi gelişmeler, Türkiye’yi savunma teknolojilerinde öne çıkarıyor.
2.Fintech ve Dijital Dönüşüm
Türk finans sektörü, dijital bankacılık ve ödeme sistemleri (Papara, Paycell) ile büyüyor.
Kripto para ve blokzincir alanında yerli girişimler artıyor.
3.Enerji ve Yeşil Teknolojiler
Yenilenebilir enerji (rüzgar, güneş) yatırımları hız kazandı.
Akkuyu Nükleer Santrali tamamlandığında enerji alanında inovasyon ivmesi artacak.
Zayıf Yönler
1.Ar-Ge Harcamalarının Düşük Olması
Türkiye, GSYİH’sının %1,2’sini Ar-Ge’ye ayırıyor (AB ortalaması %2,5).
2.Beyin Göçü ve Nitelikli İşgücü Eksikliği
Yüksek teknoloji alanında yetişmiş insan kaynağı yetersiz.
3.Üniversite-Sanayi İş Birliğinin Zayıflığı
Akademik çalışmaların ticarileşme oranı düşük.
Türkiye’nin 2025 İnovasyon Hedefleri
Türkiye’nin 2025 Küresel İnovasyon Endeksi’nde ilk 30’a girebilmesi için atması gereken adımlar:
✔ Ar-Ge teşviklerinin artırılması,
✔ Girişimcilik ekosisteminin desteklenmesi,
✔ Yapay zeka ve siber güvenlik alanında uzman yetiştirme,
✔ Üniversitelerde teknoparkların etkinleştirilmesi,
✔ Patent ve fikri mülkiyet haklarının güçlendirilmesi.
Türkiye, Küresel İnovasyon Endeksinde yükselişini sürdürüyor. Özellikle savunma, fintech ve yeşil enerji alanlarındaki başarılar, ülkeyi inovasyon haritasında öne çıkarıyor. Ancak Ar-Ge yatırımları, nitelikli işgücü ve üniversite-sanayi iş birliği konularında daha fazla çaba gerekiyor.
Türkiye, doğru politikalar ve stratejik yatırımlarla 2030’a kadar ilk 20’ye girebilir.
Efor Patent Genel Müdürü Savaş GÜMÜŞ konuyla ilgili değerlendirmesinde;
“İnovasyon uluslararası arenada rekabetçiliğin başlıca belirleyicileri arasında yer almaktadır. Türkiye için Milli Teknoloji Hamlesi vizyonu ile; inovasyonu destekleyici politikaların devreye alınması, AR-GE, inovasyon ve girişimcilik ekosistemini güçlendirilmesi bu başarıda etkili olmuştur. Türkiye Küresel İnovasyon Endeksi Görev Gücü’nü oluşturulması, Göstergelerdeki gelişmelerin izlenmesi amacıyla da Küresel İnovasyon Endeksi Koordinasyon ve İzleme Platformu’nu oluşturulması, Hayata geçirdiğimiz politikalar, destek mekanizmaları ve başlattığımız girişimler sonucunda ülkemizin başarısı artmıştır.
İnovasyonda üstün başarı; Destekleyici politik ve yasal altyapı, kaynak tahsisi, kamu ve özel sektörden kurum ve kuruluşları, üniversiteler, yatırımcılar, şirketler, gibi ilgili tüm paydaşların iş birliği ve etkileşimi ile ortaya çıkan güçlü bir inovasyon ekosistemini gerektirmektedir.
Ülkelerin rekabet gücü, inovasyon ve teknolojik gelişme derecesine göre belirlenmektedir. inovasyon endeksi; ülkelerin inovasyon performansının değerlendirilmesinde ve geliştirilmesinde etkili bir politika aracıdır.
Türkiye’nin inovasyon yarışında dünyada hak ettiği yere ulaşması hedefine, milli varoluşsal bir mesele olarak bakılmalıdır.
Teknoloji ve inovasyon odaklı iş kültürü ve bilincinin daha da artması ile patent odaklı AR-GE çalışmalarıyla ülkemiz uluslararası patent tescillerinde dünyada daha üst sıralara çıkacaktır. ” dedi.
