Türkiye’nin Patent Performans Raporu – 2024
Patent verisi; ülkelerin, firmaların, üniversitelerin ve diğer tüm kurumların inovasyon performanslarının ölçülmesinde ve takibinde kullanılan önemli göstergelerden birisidir. Patent başvurularına ilişkin veri analizi ile inovasyon trendleri bakımından önemli bilgiler edinilebilmektedir. Efor Patent ekibi olarak, Türkiye patent ekosisteminin gelişimini görünür kılması nedeniye bu değerli çalışmayı her yıl taktirle takip etmekteyiz.
Türkiye’nin Patent Performansı Raporu verilerine göre; 31 Aralık 2024 tarihi itibariyle Türkiye’de faaliyet gösteren tüm kurumlar (firmalar, üniversiteler, araştırma merkezleri, startup firmalar ve bireysel buluşçular) tarafından Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan patent başvurularında (ilk başvuru tarihine göre) 2024 yılında %17,58 oranında bir artış gerçekleştiği görülmektedir. 2024 yılında tescil edilen (belge alan) patent sayısında ise %33,68 oranında artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Faydalı model başvurularında 2024 yılında %7,71 oranında düşüş gerçekleşmesine rağmen, tescil edilen faydalı model sayısında %78,92 oranında önemli bir artış meydana gelmiştir.
2024 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan patent başvuru sayılarına göre, İSTANBUL yine birinci sırada yer alırken, onu sırasıyla ANKARA, KOCAELİ, BURSA ve İZMİR takip ediyor. Diğer yandan, BURSA ve İZMİR, 2024 yılında birer basamak geriledi. Sanayi kenti MANİSA, 2024 yılında da ilk 10’a giremedi ve TRABZON’un ardından 17. sırada yer aldı. Diğer sanayi kenti KOCAELİ ise, patent başvuru sayısını %76,4 oranında artırdı ve 3. sıraya yükseldi. GAZİANTEP, patent başvuru sayısını 2024 yılında %110 oranında artırmasına rağmen 11. sırada kaldı. ELAZIĞ, bu sene çok iyi bir performans gösterdi ve başvuru sayısını %90 artırdı, 2024 yılında 13. sırada yer aldı. Benzer şekilde, TRABZON’da başvuru sayısını %86 artırdı ve 16. sırada yer aldı.
Türk Patent ve Marka Kurumu verilerine göre 2024 yılında tescil edilen patent (patent belgesi) sayısında ise İSTANBUL’ un listenin birinci sırasında yer aldığı görülmektedir. 2024 yılında, geçen sene ikinci, üçüncü ve dördüncü sıradaki şehirlerin konumları değişmemiştir. Diğer yandan ilk 10’da yer alan şehirler içinde, tescil edilen patent sayısındaki değişim oranına göre KAYSERİ’nin performansı (%153 artış) dikkat çekmektedir, bu sene 2 basamak birden yükseldi ve 5. sıraya çıktı. MANİSA ise, 2023 yılında ilk defa bu sıralama listesinin dışında (11. sıradaydı) kalmıştı, ancak 2024 yılında yeniden ilk 10 tablosuna geri döndü.
2024 yılında tüm dünyadan yapılan PCT başvuruları bir önceki yıla kıyasla %0,5 artış gösterdi ve 273.900’e yükseldi. 2024 yılında en fazla PCT başvurusu yapan ülkelerden Çin, ABD ve Japonya’nın yine zirvede yer aldığı global sıralamada; Türkiye, 1 basamak gerileyerek 15. sıraya yerleşti. WIPO’nun yayımladığı verilere göre; 2023 yılında 1913 olan PCT başvuru sayımız 2024 yılında %3,8 artış göstererek 1985’e yükseldi.
Avrupa Patent Ofisi (EPO)’nin verilerine göre, 2024 yılında tüm dünyadan EPO’ya yapılan Avrupa Patent başvurularında, bir önceki yıla göre %0,1 oranında düşüş gerçekleşmiştir. Türkiye’den yapılan Avrupa patent başvurularının (EP) yıllar içinde gösterdiği eğilime bakıldığında ise; başvuruların 2017 yılında en yüksek seviyeye (911) ulaştığı görülmektedir. 2018 ve 2019 yıllarında başvuru sayılarında düşüş gözlemlense de, EP başvurularının 2020-2021 yıllarında tekrar yükselişe geçtiği görülmektedir. 2022 yılında, Türkiye’den yapılan Avrupa patent başvurularında (EP) %26,3 oranında düşüş yaşansa da, 2023 yılında tekrar yükseliş göstermiştir. Ancak, 2024 yılında Türkiye’den yapılan EP başvuruları bir önceki yıla kıyasla %12,3 oranında azalarak 541’ye gerilemiştir.
Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların buluşlarını Türkiye’de korumak için TÜRKPATENT’e yaptıkları başvurular içinde, 2024 yılında yayımlanan ve tescil edilen Türkiye (TR) patent başvurularının analizi gerçekleştirilmiş ve Top 20 sıralaması oluşturulmuştur. 2024 yılının Türkiye (TR) patent başvuru şampiyonları sıralamasında listenin zirvesinde sırasıyla; TURKCELL, TÜRK TELEKOM ve BEKO (ARÇELİK) yer almaktadır. 2024 yılının Türkiye (TR) patent tescil şampiyonları sıralamasında ise listenin zirvesinde sırasıyla; BEKO (ARÇELİK), ASELSAN ve MERCEDES-BENZ TÜRK yer almaktadır.
Üniversitelerin buluşlarını Türkiye’de korumak için TÜRKPATENT’e yaptıkları başvurular içinde, 2024 yılında yayımlanan ve tescil edilen Türkiye (TR) patent başvurularının analizi gerçekleştirilmiş ve Top 20 sıralaması oluşturulmuştur. 2024 yılının Türkiye (TR) patent başvuru şampiyonları sıralamasında listenin zirvesinde sırasıyla; YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ, İST. MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ ve İST. GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ yer almaktadır. 2024 yılının Türkiye (TR) patent tescil şampiyonları sıralamasında ise listenin zirvesinde sırasıyla; İST. MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ, ERCİYES ÜNİVERSİTESİ ve İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ – CERRAHPAŞA yer almaktadır. TR patent başvuru şampiyonu üniversitelerin sıralamasında ise listenin zirvesinde sırasıyla; İST. GELİŞİM ÜNİVERSİTESİ, İSTANBUL ÜNİV.-CERRAHPAŞA ve İST. MEDİPOL ÜNİVERSİTESİ yer almaktadır.
TEKNOLOJİ KATEGORİLERİNE GÖRE PATENT ORAN DEĞİŞİMLERİ,
Yapay Zeka: Yapay Zeka Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %86 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %168 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Eklemeli İmalat: Eklemeli İmalat Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %4 oranında bir düşüş gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %96 oranında bir artış meydana gelmiştir.
İleri Malzemeler: İleri Malzeme Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %19 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %52 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Havacılık ve Savunma: Havacılık ve Savunma Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %19 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %50 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Batarya Teknolojileri: Batarya Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %28 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %46 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Biyoteknoloji: Biyoteknoloji kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %19 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %43 oranında bir artış meydana gelmiştir.
İlaç: İlaç kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %8 oranında bir düşüş gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019 2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %41 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Robotik Teknolojiler: Robotik Teknolojiler kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %27 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %41 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Perakende ve E-Ticaret: Perakende ve E-Ticaret kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %26 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %32 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Siber Güvenlik: Siber Güvenlik Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %14 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %22 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Finans: Finans Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %17 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %18 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Yeşil Teknolojiler: Yeşil Teknolojiler kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %12 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %16 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Medikal Teknolojiler: Medikal Teknolojiler kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %11 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %12 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Enerji: Enerji Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %23 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %9 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Gıda ve İçecek: Gıda ve İçecek Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %8 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %5 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Tekstil: Tekstil Teknolojileri kategorisinde, 2024 yılında yayımlanan patent/faydalı model başvurularında bir önceki seneye kıyasla %4 oranında bir artış gerçekleştiği tespit edilmiştir. Son 5 yıllık (2019-2024) süreçte ise bu kategorideki başvurularda %4 oranında bir artış meydana gelmiştir.
Türkiye Patent Raporu Türkiye’nin teknolojik gelişimi ve ticarileştirme kabiliyetini patent verileriyle gösterme amacıyla PatentEffect Kurucusu Sn. Mustafa Çakır tarafından hazırlanan “Türkiye Patent Raporu” hakkında detaylı bilgi için tıklayınız; www.patentraporu.com
#MilliTeknolojiHamlesi
